12 listopada 2022 w Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie odbyły się uroczystości ponownego pochówku sprowadzonych z Wielkiej Brytanii prochów prezydentów: Władysława Raczkiewicza, Augusta Zaleskiego, Stanisława Ostrowskiego.
Sześciu mężów stanu w latach 1939-1990 pełniło rolę Prezydenta RP na uchodźstwie. W 2022 roku dla upamiętnienia ich zasług 12 listopada oficjalnie zostało otwarte Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie oraz poświęcona im Izbie Pamięci w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. Miejsce to ma na celu upamiętnić naszych bohaterów, którzy sprawowali władzę nad Polską w bardzo trudnym okresie dla naszej historii.
Szczątki sprowadzone zostały do Polski z Cmentarza Lotników Polskich w Newark-on-Trent w Wielkiej Brytanii i złożone w specjalnych, marmurowych sarkofagach. Wraz z nimi spoczął również ostatni Prezydent RP na uchodźstwie – Ryszard Kaczorowski z małżonką. Obok grobowców prezydentów przygotowano także dwa sarkofagi, tzw. cenotafy, symbolicznie upamiętniające prezydentów Edwarda Raczyńskiego (pochowanego w rodzinnym majątku w Rogalinie) oraz Kazimierza Sabbata (spoczywa na cmentarzu Gunnersbury w Londynie). W ten sposób powstało Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie.
Obok Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie powstała poświęcona im Izba Pamięci. W gablotach przedstawiających postacie kolejnych Prezydentów RP na uchodźstwie można zobaczyć oryginalne fotografie i dokumenty z okresu pełnienia funkcji głowy państwa, a także z okresu ich wcześniejszej działalności.
Wśród prezentowanych artefaktów znajdą się m.in. pamiątki związane z ostatnim Prezydentem II RP Ignacym Mościckim, paszport i legitymacja oficera służby zdrowia z 1944 r. Stanisława Ostrowskiego, pieczęć Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie Kazimierza Sabbata oraz ryngraf ofiarowany 4 września 2004 r. Ryszardowi Kaczorowskiemu z okazji 85. rocznicy jego urodzin. W Izbie Pamięci szczególne miejsce zajmie kopia prezydenckiej Chorągwi Rzeczypospolitej, której oryginał powiewał nad Zamkiem Królewskim od 1926 do 1939 roku, a następnie został wywieziony przez Prezydenta Ignacego Mościckiego do Londynu. Na multimedialnym ekranie prezentowany będzie materiał filmowy poświęcony wszystkim Prezydentom RP na uchodźstwie.
Projekt to część kampanii „Misja: Wolna Polska”. Na stronie misjawolnapolska.pl można zapoznać się z historią Prezydentów RP na uchodźstwie, poznać fakty z ich życia i czasów urzędowania. Zamieszczono tam materiały edukacyjne w formie tekstów, zdjęć i infografik.
Projekt objęty jest Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości. Projekt objęty jest Honorowym Patronatem Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego. Inicjatywa jest realizowana przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie” we współpracy z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów, Instytutem Pamięci Narodowej, Centrum Opatrzności Bożej, Ministerstwem Obrony Narodowej, Ministerstwem Spraw Zagranicznych oraz Biurem Programu „Niepodległa”.
Źrdło: Mat.pras., niepodległa.gov.pl, misjawolnapolska.pl.