Filmy, które po wprowadzeniu stanu wojennego zostały wycofane z dystrybucji i odłożone na półki, przez lata czekały na premierę lub nie doczekały się jej nigdy, zostaną pokazane od 3 do 9 września na “Gdańsk ’82. Festiwal, który się nie odbył”. W warszawskim kinie Iluzjon widzowie zobaczą m.in. “Przesłuchanie” Ryszarda Bugajskiego, “Przypadek” Krzysztofa Kieślowskiego czy “Kobietę samotną” Agnieszki Holland. Imprezę zwieńczy koncert legandarnego zespołu Lecha Janerki.
Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny zaprasza w dniach 3 – 9 września 2022 roku do stołecznego kina Iluzjon na “GDAŃSK’82. Festiwal, który się nie odbył”. Przypomniane zostaną filmy z tamtych lat a zaproszeni goście porozmawiają o tym, dlaczego warto przywracać je szerokiej pamięci, co tzw. “półkowniki” mogą nam powiedzieć o przeszłości, a także o teraźniejszości oraz jakie tropy interpretacyjne możemy w nich dziś odnaleźć.
Filmy odłożone na półki na “Festiwalu, który się nie odbył”
W trakcie festiwalu dostępny będzie wydany specjalnie z tej okazji katalog zawierający opisy filmów, ich zagadnienia problemowe oraz tekst kolaudacji “Przesłuchania”. We foyer kina przez miesiąc będzie można oglądać wystawę plakatów filmowych z lat 80.
W kinie Iluzjon zaprezentowane zostaną filmy związane z gorącym okresem przemian społeczno- politycznych, w jaki weszła Polska po sierpniu 1980. Zdecydowana większość tych tytułów stanowiłyby program Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w 1982 roku. Profesor Tadeusz Lubelski określił ten okres w kinie “genialnym sezonem”. Przyniósł on przede wszystkim głośne “Przesłuchanie” Ryszarda Bugajskiego z najlepszą rolą Krystyny Jandy – najbardziej ostry i dotkliwy dla władzy film, którego premiera odbyła się już w nowym ustroju. Andrzej Wajda zrealizował “Dantona” opowiadającego o dyktaturze za Rewolucji Francuskiej, z pierwszorzędnym portretem Maksymiliana Robespierre’a w interpretacji Wojciecha Pszoniaka, niepokojąco podobnego do generała Jaruzelskiego. Wówczas powstała “Kobieta samotna” Agnieszki Holland – film będący gorzkim rozliczeniem socjalistycznych obietnic poprawy ludzkiego losu, z genialnymi kreacjami Marii Chwalibóg i Bogusława Lindy. Wreszcie “Wielki bieg” Jerzego Domaradzkiego – historia o propagandowej imprezie z lat pięćdziesiątych i manipulacjach jej organizatorów.
Podczas festiwalu zostanie pokazany także “Przypadek” Krzysztofa Kieślowskiego, zadający pytanie o to, czy nasz los jest determinowany zewnętrznie. Film po rekonstrukcji cyfrowej wzbogacony został o te sceny, które w latach 80. wycięła cenzura.
Współczesne filmy obrazują już nie moralny niepokój, ale rozpacz ich bohaterów. To “Debiutantka” Barbary Sass z kreacją Doroty Stalińskiej, “Odwet” Tomasza Zygadły, “Gry i zabawy” Tadeusza Junaka (warszawska premiera filmu, o który upomniano się po latach, odbędzie się podczas festiwalu GDAŃSK ’82), “Prognoza pogody” Antoniego Krauzego, “Wigilia’81” Leszka Wosiewicza i “Klakier” Janusza Kondratiuka.
Zakazane tematy po latach w kinie “Iluzjon”
Zaprezentowane zostaną także trzy filmy poruszające po latach milczenia zakazane tematy. Przede wszystkim “Austeria” Jerzego Kawalerowicza, opowiadająca o odchodzącym w XX wieku świecie tradycyjnej żydowskiej kultury, ze sceną zapowiadającą Zagładę; “Dolina Issy” Tadeusza Konwickiego – film o Czesławie Miłoszu, który w 1980 roku dostał Nagrodę Nobla, ale i o wielokulturowych Kresach, kraju lat dziecinnych obu artystów; “Limuzyna Daimler-Benz” Filipa Bajona o życiowych wyborach, podejmowanych pod silną presją nowej ideologii oraz o przeciwstawionych sobie żywiołach: polskim i niemieckim.
Pojawienie się takich filmów stanowiło dowód na wyraźną odwilż polityczną, jaka nastąpiła w tzw. Karnawale Solidarności (od sierpnia 1980 do grudnia 1981).
– komentują organizatorzy Festiwalu.
Pokazy filmowe w kinie “Iluzjon” uzupełnią debaty z twórcami, czytanie kolaudacji “Przesłuchania”, podczas której doszło do dramatycznej rozmowy dobrze oddającej ówczesny podział społeczny i na wykład Profesora Krzysztof Kornackiego o kinie lat 80.
Festiwal zakończy koncert Lecha Janerki, legendy lat 80., artysty, który w swoich tekstach krytykował rzeczywistość PRL oraz panujący reżim.
PROGRAM FESTIWALU:
3 września (sobota)
15.30 Uroczyste otwarcie Festiwalu i towarzyszącej mu wystawy plakatów z udziałem Andrzeja Pągowskiego; prezentacja katalogu
16:00 Wykład profesora Krzysztofa Kornackiego naświetlający kontekst polskiego kina początku lat 80.
17:00 Przesłuchanie, reż. Ryszard Bugajski, 1982, 111 min, SALA STOLICA
19:00 Czytanie zapisu kolaudacji Przesłuchania pod opieką Michała Szcześniaka, SALA STOLICA
20:00 „Grudniowe gadanie” – spotkanie z twórcami Przesłuchania, Jackiem Petryckim
i Adamem Ferencym, prowadzi Mateusz Werner
4 września (niedziela)
15:00 Limuzyna Daimler-Benz, reż. Filip Bajon, 1981, 91 min, SALA STOLICA
16.35 Dolina Issy, reż. Tadeusz Konwicki, 1982, 110 min, SALA STOLICA
18:30 Austeria, reż. Jerzy Kawalerowicz, 1982, 102 min, SALA STOLICA
20:15 „Niepokojąca przeszłość” w filmach Kawalerowicza, Bajona i Konwickiego – spotkanie prowadzi Mikołaj Mirowski, (wśród gości Filip Bajon, Piotr Bajor, Ewa Domańska)
5 września (poniedziałek)
16:00 Klakier, reż. Janusz Kondratiuk, 1982, 88 min (pokaz dodatkowy), SALA MAŁA CZARNA
17:30 Odwet, reż. Tomasz Zygadło, 1982, 96 min (pokaz dodatkowy), SALA MAŁA CZARNA
19:10 Gry i zabawy, reż. Tadeusz Junak, 1982, 73 min, Warszawska premiera filmu, SALA STOLICA
20.30 „Jak się czuło społeczeństwo” – rozmowa o filmach Janusza Kondratiuka, Tomasza Zygadły i Tadeusza Junaka, prowadzenie: Michał Dondzik, (wśród gości Jacek Zygadło i Małgorzata Potocka)
6 września (wtorek)
16:00 Prognoza pogody, reż. Antoni Krauze, 1982, 86 min (pokaz dodatkowy), SALA MAŁA CZARNA
16:00 Kobieta samotna, reż. Agnieszka Holland, 1981, 92 min, SALA STOLICA
17:40 Debiutantka, reż. Barbara Sass, 102 min, SALA STOLICA
19:30 Krzyk, reż. Barbara Sass, 1982, 88 min, SALA STOLICA
21.00 „Kobiecy punkt widzenia” – rozmowa Mikołaja Mirowskiego z Dorotą Stalińską
7 września (środa)
16:00 Wigilia’81, reż. Leszek Wosiewicz, 1982, 52 min, SALA STOLICA
17:00 Niech cię odleci mara, reż. Andrzej Barański, 1982, 98 min, SALA STOLICA
18:50 Wielki bieg, reż. Jerzy Domaradzki, 1981, 99 min, SALA STOLICA
20:30 „O polityce na rozmaite sposoby” – spotkanie prowadzi Michał Dondzik (wśród gości Jerzy Domaradzki, Ewa Błaszczyk i Andrzej Barański)
8 września (czwartek)
15:30 Promocja nowego numeru „Pleografu” – spotkanie prowadzi Mikołaj Mirowski, redaktor naczelny pisma, SALA STOLICA
16:00 Przypadek, reż. Krzysztof Kieślowski, 1981, 122 min, SALA STOLICA
18:00 Danton, reż. Andrzej Wajda, 1982, 136 min, SALA STOLICA
20:15 „Przypadek w historii” – rozmowę prowadzi Mateusz Werner (wśród gości prof. Krzysztof Kornacki)
9 września (piątek)
19:00 Koncert Lecha Janerki; SALA STOLICA
Źródło: Facebook/printscreen
Źródło: mat.pras. FINA, Facebook.