“Monte Cassino – ostatni rozdział” to najnowszy film poświęcony najważniejszej bitwie Armii Andersa. Jego premiera miała miejsce w 2022 roku. Film był też pokazywany podczas XIV Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni i podczas Retrospektyw Festiwalu NNW w całej Polsce.
„Monte Cassino – ostatni rozdział”, w reżyserii i narracji pisarza i publicysty Tomasza Łysiaka, to opowieść o bitwie pod Monte Cassino pisana wspomnieniami weteranów – Władysława Dąbrowskiego, Alfonsa Mrzyka, Leona Piesowockiego, Edwarda Moczulskiego, Czesław Balca, Mariana Bajdy, Feliksa Osińskiego i najmłodszego żołnierza 2. Korpusu – Krzysztofa Flizaka, kapitana armii USA, który jako dziesięcioletni chłopiec trafił do Junackiej Szkoły Kadetów w Palestynie. Uzupełniają je archiwalne fotografie oraz omówienie przebiegu bitwy o Monte Cassino. Większość zdjęć do filmu powstała w 2021 roku w czasie podróży weteranów 2. Korpusu do Bolonii. Jej celem było upamiętnienie rocznicy powstania Armii Andersa.
Każda z tych historii to temat na odrębny film. Można iść za opowieścią każdego z tych bohaterów. Opowieści łączy próba odpowiedzi na pytanie, o co walczyli. Z tych opowieści wyłania się także polskie serce
– mówił po premierowej projekcji w maju 2022 roku reżyser filmu Tomasz Łysiak. Dodał, że zaskoczyło go zróżnicowanie biografii weteranów spod Monte Cassino, którzy docierali tam nie tylko z sowieckiej niewoli, ale też ze służby w Wehrmachcie, dokąd wcześniej zostali przymusowo wcieleni.
Relacje, które stanowią fabułę tego filmu powstawały w tych miejscach w których 78 lat temu działa się historia. Tę historię opowiedzieli ci, którzy kilkanaście miesięcy przed opisywanymi wydarzeniami byli niewolnikami na nieludzkiej ziemi. Później stali się zwycięzcami w wielkim pochodzie gen. Andersa przez Półwysep Apeniński
– mówił podczas premiery szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.
Film powstał dzięki wsparciu ze środków Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych przeznaczonych na finansowanie lub dofinansowanie zadań związanych z kultywowaniem i upowszechnianiem tradycji walk o niepodległość i suwerenność Rzeczypospolitej Polskiej oraz pamięci o ofiarach wojny i okresu powojennego.
Po Monte Cassino musiliśmy iść na kolejne szczyty, by otworzyć aliantom drogę na Rzym
Źródło: Facebook, UdKiOR, mat. własne.