Fotoplastikon Warszawski od 30 kwietnia będzie ponownie dostępny dla zwiedzających, po dwóch latach przerwy spowodowanej pandemią. Na początek nowego sezonu przygotowano premierową wystawę stereoskopowych zdjęć pokazujących Warszawę i nie tylko. Fotografii, które nigdy wcześniej nie były publikowane.
Odwiedzający Fotoplastikon zobaczą stolicę jesienią 1927 r.: reprezentacyjne rejony Śródmieścia, rzadziej odwiedzane przez turystów Solec i Praga, a także ujęcia z popularnego wówczas wśród warszawiaków letniska – Wołomina. Wielka Synagoga na Tłomackiem, gmach Teatru Wielkiego, Plac za Żelazną Bramą, wielkomiejska Marszałkowska i Ogród Saski, a z drugiej strony bieda Mariensztatu i rudery na Rybakach. Jest to pierwsza warszawska kolekcja z tego okresu w zbiorach Fotoplastikonu Warszawskiego.
Prezentowany zbiór zdjęć z końca lat 20. XX w. jest unikatowy, gdyż pochodzi z okresu, w którym fotoplastykony – nie mając najmniejszych szans z kinem – były masowo likwidowane.
Szklane negatywy w formacie 4,5×10,7 cm zostały podzielone przez autora zdjęć na osiem zestawów, z czego zachowało się siedem. Wszystkie pochodzą z kolekcji 116 stereoskopowych fotografii zakupionych na aukcjach internetowych przez Tomasza Bielawskiego – kolekcjonera i pasjonata stereoskopii, właściciela największego w Polsce zbioru aparatów, przeglądarek i fotografii stereoskopowej, autora wielu wystaw indywidualnych i zbiorowych w Fotoplastikonie Warszawskim.
Internetowy sprzedawca nie znał pochodzenia zdjęć, więc nic nie wiadomo o autorze fotografii, poza tym, że na pewno był Francuzem, który zwiedzając Europę odwiedził Polskę i Warszawę. Z ujęć i podpisów można wywnioskować, że fotograf miał w Wołominie znajomych albo rodzinę, których fotografował będąc w Warszawie.
Co to jest Fotoplastikon?
Fotoplastikony to maszyny konstruowane w końcu XIX i na początku XX wieku, służące do prezentacji kilkudziesięciu zdjęć stereoskopowych. W obudowie automatu umiejscowione były wizjery do oglądania przesuwających się fotografii. Z reguły fotoplastikony posiadały
Fotoplastikon Warszawski działa nieprzerwanie od 1905 roku w zabytkowej kamienicy Hoserów, w Alejach Jerozolimskich 51. Przez cały okres swojej działalności obiekt pozostawał w rękach prywatnych, skutecznie opierając się różnorakim zmianom historycznym, politycznym czy wreszcie technologicznym.
W zbiorach Fotoplastikonu Warszawskiego znajduje się już ponad 10 000 trójwymiarowych fotografii – od zdjęć dokumentujących egzotyczne podróże po świecie z przełomu XIX i XX wieku, przez kadry pokazujące Warszawę w różnych okresach historycznych, aż po współczesne prace znanych autorów.
W 2021 roku Muzeum przeprowadziło remont i aranżację nowych pomieszczeń, dzięki czemu przestrzeń Fotoplastikonu powiększyła się m.in. o nową salę wystawienniczą, pracownię fotograficzną i archiwum, które dają możliwość rozszerzenia działalności kulturalnej, edukacyjnej i warsztatowej, a także organizację zajęć z varsavianistami, fotografikami i animatorami kultury.
Źródło: mat. pras.