Wystawa prac ikonopisarzy z całej Polski “Ikona – przestrzeń wciąż żywa” w Ciechanowie

przez Monika Tarka-Kilen

W Budynku ekspozycyjnym Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie 9 kwietnia odbył się wernisaż wystawy „Ikona – przestrzeń wciąż żywa”. Wystawę można oglądać do 31.05.2022r.

Na ekspozycji zaprezentowano różne kolekcje ikon, pod względem czasu i miejsca powstania, jak też stylu. Wśród nich XIX wieczne ikony rosyjskie, w tym także ze słynnych ośrodków w Palechu i Chołuju, w guberni włodzimierskiej, tradycjami pisania ikon sięgające XVIII w., przedstawiające u nas Wielkie Święta.  Ale także te zrobione współcześnie przez ikonopisarzy za całej Polski.

Przykładem szerokiego zainteresowania się w Rosji malarstwem zachodnim, zainicjowanym w epoce Piotra Wielkiego (XVII/XVIII w.) i przekładaniem tej sztuki na ikony, jest Madonna Della Seggiola według Rafaela Santi, opatrzona srebrną ryzą z 1843 r. W podobnej formie przedstawione są też postaci świętych Genadiusza i najbardziej czczonego w Rosji – Mikołaja (ikona z 1876 r.). Jako przykład ikony w stylu akademickim jest też Matka Boża Pocieszenia, pochodząca z Charkowa, również z XIX w.

Inspiracją do zorganizowania ekspozycji były współczesne, szeroko znane ikony Katarzyny Kobuszewskiej, artystki plastyk z Płocka, która od 18 lat prowadzi tam Pracownię Ikonopisania. Ikony powstające pod Jej okiem uczestniczą wielu wystawach, a Pracownia bywa też miejscem otwartym dla szkół, z którymi chętnie współpracuje.

W prezentowanej na wystawie kolekcji znajdują się również ikony osób, które zostały namalowane pod pieczą płockiej Ikonopisarki: Bożeny Sucheckiej, Agnieszki Kołodziejczak , Emilii Dolińskiej, Anny Gapy, Radosława Sierandta, jak też obecnych na wernisażu Anny Opalińskiej i Piotra Chrola, emerytowanego Kapitana Żeglugi Wielkiej. Ikony te, w duchu bizantyńsko-greckim przedstawiają m.in. Jezusa Chrystusa Pantokratora, Jezusa w Ogrójcu, Matkę Bożą Smoleńską, Madonnę Pokory, Matkę Bożą Trójręką (w ryzie), Deesis, Nawiedzenie św. Elżbiety oraz postaci świętych, m.in. Eliasza, Magdaleny, Jerzego, Agnieszki, Tryfona. Są także Archaniołowie. Wszystkie mają swoją historię, a postaci które przedstawiają są obiektem kultu.

Znaczące miejsce na wystawie zajmują ikony również znanej i cenionej Ikonopisarki z Przasnysza Małgorzaty Załoga-Popielarskiej. Jak podkreśliła w swoim wystąpieniu podczas wernisażu, pisze je od 30 lat. Te prezentowane na wystawie są przekrojem jej wieloletniej pracy.

Na wystawie prezentujemy również ikony namalowane aktualnie przez ciechanowskie grono osób. Należą do nich Mariola Kujawa, na co dzień projektantka grafiki, specjalistka public relations, w zakresie ikonopisania absolwentka m.in. Studium Chrześcijańskiego Wschodu przy Klasztorze Dominikanów w Warszawie, Bogumiła Nasierowska, muzykolog, animatorka kultury, która umiejętności malowania ikon zdobywała m.in. u Honoraty Wojczyńskiej podczas warsztatów, powiązanych z rekolekcjami w opactwie ss. Benedyktynek w Krzeszowie. Prezentujemy również ikony Marii Mazanowskiej, artystki plastyk z Powiatowego Centrum Kultury i Sztuki w Ciechanowie, Barbary Sitek-Wyrembek, Teresy Wachnik, Marty Jastrzębskiej i Magdaleny Kwiatkowskiej. Mandylion, Matka Boża Eleusia, Archaniołowie Michał, Gabriel, Rafał, św. Weronika wprowadzają nas również w temat sacrum, w klimacie bizantyńskim

– informuje kuratorka wystawy Bogumiła Umińska .

Wernisażowi towarzyszyła prezentacja multimedialna wszystkich ikon eksponowanych na ciechanowskiej wystawie, przygotowana przez Urszulę Adamiak z Działu Historycznego .

Co to jest ikona ?

Ikona odnosi się do tradycji chrześcijańskiego Wschodu, jest związana z jej liturgią, stanowi jednak wspólne dziedzictwo całego świata chrześcijańskiego. Powstawała już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, w cesarstwie rzymskim, w basenie Morza Śródziemnego, czerpiąc wzorce z kultury antycznej, hellenistycznej i rzymskiej, nadając im nowe, chrześcijańskie treści. Informacja o pierwszych ikonach pochodzi z IV w., a kult miał miejsce już w V w. Najkorzystniejszy klimat swojego rozwoju ikona znalazła w Bizancjum, gdzie Konstantynopol aż do upadku w 1453 r. był stolicą kulturalną ówczesnej Europy. Stamtąd emanowała na wszystkie kraje pozostające pod jej wpływem, a przede wszystkim te, które przyjęły chrzest w obrządku wschodnim. Z uwagi na bieg historii, zmiany naszych granic na przestrzeni dziejów, odbiła się również istotnym piętnem także w Polsce. Znacząca część ikon tzw. zachodnioruskich stanowi wspólne dziedzictwo Rzeczypospolitej. Ikona wciąż powstaje, jest przestrzenią wciąż żywą. Zorganizowana wystawa nie tylko pokazuje piękno tej sztuki, ale jest także pewną próbą analizy fenomenu jej trwania.

Źródło: Facebook, Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie

Polecane artykuły

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Akceptuj Czytaj więcej