Koźniewo Wielkie: Na pomoc modrzewiowemu dworowi
Zabytkowy dworzec kolejowy w Gąsocinie i modrzewiowy dwór w Koźniewie Wielkim, to dwa zabytkowe obiekty na terenie gminy Sońsk wołające o pomoc.
W poprzednim wydaniu Czasu Ciechanowa pisaliśmy o szansie jaka pojawiała się dla dworca kolejowego. Polskie Koleje Państwowe zobowiązały się sfinansować remont zabytkowego dworca kolejowego w Gąsocinie. Rewitalizacja obiektu ma się zakończyć w 2024 roku. Na parterze ma znaleźć się tak wyczekiwana przez mieszkańców poczekalnia, kasy biletowe i toalety. Natomiast piętro zostanie wynajęte przez gminę Sońsk i zostanie przeznaczone na cele kulturalne.
Historia modrzewiowego dworu Kolejnym obiektem który został mocno nadwyrężony zębem czasu jest dwór modrzewiowy w Koźniewie Wielkim. Ten piękny późnobarokowy budynek należy do najcenniejszych i największych dworów drewnianych na Mazowszu. Zbudowany został przez Antoniego Zielińskiego. Następnie jego właścicielką była Zuzanna Przebendowska i jej córki Katarzyna Gzowska i Marianna Leśniewska oraz Antoni Sędzimir. W latach 1885–1909 właścicielem dworu był Dawid Buchwejtz, a po nim Kazimierz Kędzierski. Po drugiej wojnie światowej we dworze ulokowano szkołę podstawową, która istniała do 2011 roku.
Walczyli o swoją szkołę
Na chwilę przed podjęciem uchwały zamykającej placówkę głos zabrał Wiesław Piotrowicz, który mówił : „Szkoła ta mieści się w pałacyku z drugiej połowy XVIII wieku. Po wojnie mieszkańcy Koźniewa tu tą szkołę założyli. Chcieli żeby ich dzieci się kształciły, chcieli mieć szkołę i ośrodek kultury. Miejsce gdzie można się spotykać, rozmawiać, niejednokrotnie i bawić się. Szkoła ta w większości była utrzymywana z własnych środków mieszkańców . Ówczesna władza niewiele im pomagała. Dziś mówi się o zamknięciu tej szkoły. Podkreśla się, że szkoła bardzo dużo kosztuje. Różnie w tej szkole bywało, raz było mniej, raz więcej dzieci, ale żeśmy ją utrzymywali. W uzasadnieniu do uchwały zamknięcie szkoły argumentowane jest m.in. złym stanem technicznym szkoły. Nie jest on aż tak zły, jeśli Inspektor Nadzoru Budowlanego nie wydał żadnych zaleceń , obiekt został dopuszczony do użytku Sanepid też nie wydał żadnych zaleceń. Dużych pieniędzy na utrzymanie tej szkoły z budżetu też się nie przeznacza , tylko na bieżące potrzeby. Gmina nie wymieniała okien, nie wymieniała podłóg. To wszystko robili rodzice na własny koszt i własną pracą. Mówi się, że jest to obiekt zabytkowy w którym nic nie można zrobić. To nie prawda, w latach 90 –tych mieszkańcy Koźniewa pozyskali ogromne pieniądze na remont tej szkoły. Został wymieniony dach, prawie wszystkie podłogi, zakupiono wykładziny, wykonano centralne ogrzewanie, łazienki i gmina nic w tym nie pomogła. Jedynie do szkoły zostali skierowani bezrobotni, którzy pomogli pomalować ściany, ale farby i wszystkie inne artykuły były zakupione przez rodziców. Wykonano prace o wartości prawie 1 miliona złotych”.
Szkoła zamknięta a dwór na sprzedaż
Ówczesny wójt gminy Sońsk Jarosław Wielechowski decyzję o zamknięciu placówki tłumaczył małą ilością uczniów i zbyt wysokimi kosztami utrzymania. Nie miał też żadnych planów jak wykorzystać obiekt. I tak w 2011 roku Szkoła Podstawowa w Koźniewie Wielkim została zlikwidowana. Wówczas rozpoczął się powolny proces degradacji dworu. W 2013 Urząd Gminy Sońsk wyraził nawet zgodę na sprzedaż dawnego dworu. Jednak do transakcji nigdy nie doszło.
To nie tylko szkoła… Niestety jego barwna i ciekawa historia zakończyła się właśnie z chwilą zamknięcia szkoły podstawowej. Jednak w sercach mieszkańców Koźniewa i uczniów byłej placówki oświatowej wciąż jest on wyjątkowy, choć lata świetności ma już dawno za sobą. Z tym miejscem wiąże się wiele wspomnień, ciekawych i zabawnych historii, a nawet chwil wzruszeń. Obecny stan w którym się znajduje jest trudny nawet do opisania. Marzeniem mieszkańców jest to aby dwór odzyskał dawny blask. Jednak wymaga to ogromnych pieniędzy. Ale to ich nie zniechęca w walce o odrestaurowanie obiektu. W związku z tym postanowili zawiązać Stowarzyszenie „Nasza szkoła”, aby zdobyć środki niezbędne na tę kosztowną inwestycję.
Pomocy wymaga nie tylko sam dwór ale i również okalający go wokół park o powierzchni ponad 4,5ha, gdzie znajduje się aleja z wiekowymi lipami i dębami.
Mogiła polskiego żołnierza Jednak to nie wszystko na terenie obiektu znajduje się jeszcze jedno miejsce skrywające historię tego regionu. Mowa o Grobie Nieznanego Żołnierza Wojska Polskiego poległego w bitwie z bolszewikami w 1920 r. O to miejsce również dbają mieszkańcy. – Pamiętam, kiedy jeszcze chodziłem do szkoły ówczesny dyrektor dbał o to aby w okolicach Święta Zmarłych zapalać znicze. I my zawsze zapalaliśmy świeczki na tym grobie. To tak głęboko gdzieś we mnie się zakorzeniło, że przez te lata zawsze pamiętałem o tej jednej mogile. Za urzędowania poprzedniego wójta chciałem aby to miejsce doczekało się odpowiedniego uszanowania, tak jak to się stało w Sarnowej Górze – mówił Czasowi Ciechanowa Wiesław Piotrowicz w 2015 roku. W ubiegłym roku mogiła została odnowiona. Co więcej odbyły się tam również pierwsze oficjalne uroczystości i Zaduszki, które licznie w tym wyjątkowym miejscu zgromadziły nie tylko mieszkańców Koźniewa ale i całej gminy.
Czy uda się uratować dwór? W 2019 roku poczyniono działania aby historią i tym wyjątkowym miejscem zainteresować jak największe grono. Samorząd złożył wniosek na przeprowadzenie remontów bieżących tego obiektu na kwotę ok. 300tys. zł. Jak udało nam się dowiedzieć w najbliższym czasie gmina Sońsk złoży również wniosek o dofinansowanie na wykonanie dokumentacji projektowo- technicznej zabytkowego dworu modrzewiowego w Koźniewie Wielkim. Koszt takiej dokumentacji to kwota rzędu 300- 400 tys. zł. Gmina liczy na pozyskanie tych środków. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator zabytków od 20 stycznia rozpoczął nabór wniosków na tego typu projekty jak i na remonty. W latach następnych samorząd będzie się ubiegał o kolejny środki na renowację tego dworu. Jednak czy uda się przywrócić kiedyś dawny blask i życie w modrzewiowym dworze, tego na razie nikt nie wie.
Mil.